Động cơ điện là một thành phần quan trọng trong ngành sản xuất, cung cấp năng lượng cho máy móc và thiết bị thúc đẩy quá trình sản xuất.
Tuy nhiên, việc sử dụng động cơ điện quá tải có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng , ảnh hưởng đến cả sự an toàn của người lao động và hiệu quả của quá trình sản xuất.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận chi tiết về việc quá tải động cơ điện có thể ảnh hưởng như thế nào đến an toàn tại nơi làm việc, bao gồm nguyên nhân và phương pháp phòng ngừa.
Nguyên Nhân Gây Quá Tải Động Cơ Điện
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng quá tải động cơ điện, bao gồm:
Làm Việc Quá Sức:
Khi động cơ điện được sử dụng vượt quá công suất định mức, nó sẽ dễ bị quá nhiệt và trục trặc.
Hệ Số Dịch Vụ Động Cơ
Để tránh động cơ làm việc quá sức, điều quan trọng là phải chọn động cơ có hệ số vận hành đáp ứng yêu cầu của ứng dụng.
Hệ số vận hành là thông số đánh giá được gán cho động cơ điện cho biết mức độ quá tải mà động cơ có thể xử lý trong thời gian ngắn mà không bị quá nóng hoặc hỏng sớm.
Ví dụ, một động cơ có hệ số hoạt động là 1,15 có thể xử lý tình trạng quá tải 15% trong thời gian ngắn mà không bị quá nóng hoặc hỏng hóc sớm.
Hệ Số Nhiệm Vụ Của Động Cơ
Hệ số nhiệm vụ của động cơ là mức đánh giá cho biết khoảng thời gian động cơ điện có thể hoạt động ở mức tải hoặc mức công suất nhất định mà không bị quá nóng hoặc hỏng sớm.
Điều quan trọng là phải xem xét hệ số nhiệm vụ của động cơ khi lựa chọn động cơ cho một ứng dụng để đảm bảo rằng động cơ không làm việc quá sức.
Ví dụ : nếu một động cơ điện có công suất định mức 1 mã lực và có hệ số công suất là 50%, điều đó có nghĩa là động cơ có thể hoạt động liên tục ở công suất 0,5 mã lực mà không bị quá nhiệt hoặc hỏng hóc sớm. Nếu động cơ phải hoạt động liên tục ở công suất 1 mã lực, nó có thể bị quá nóng và hỏng sớm.
Các Vấn Đề Cơ Học:
Các vấn đề cơ học như lệch trục, hư hỏng ổ trục và dây đai bị mòn có thể làm tăng tải cho động cơ điện, dẫn đến quá tải.
Biến Động Điện Áp:
Sự dao động điện áp có thể khiến động cơ điện tiêu thụ nhiều dòng điện hơn mức thiết kế để xử lý, dẫn đến quá tải.
Sụt Áp:
sụt áp có thể gây ra tình trạng quá tải động cơ điện. Khi một động cơ điện được thiết kế, nó được thiết kế để hoạt động ở một điện áp cụ thể.
Nếu điện áp cung cấp cho động cơ thấp hơn điện áp thiết kế sẽ khiến động cơ tiêu tốn nhiều dòng điện hơn để bù đắp cho điện áp giảm.
Dòng điện tăng lên này có thể khiến động cơ bị quá tải, điều này có thể dẫn đến một số vấn đề, chẳng hạn như quá nhiệt, giảm hiệu suất và hỏng động cơ sớm.
Nhân Tố Môi Trường:
Các yếu tố môi trường như độ ẩm cao, nhiệt độ cao hay bụi bẩn, mảnh vụn có thể khiến động cơ quá nóng, dẫn đến quá tải.
Làm Mát Kém:
Làm mát kém, chẳng hạn như quạt làm mát bị hỏng, cũng có thể khiến động cơ điện bị quá tải. Làm mát là một khía cạnh quan trọng trong hoạt động của động cơ điện vì nó giúp tản nhiệt do động cơ tạo ra trong quá trình vận hành.
Nếu hệ thống làm mát của động cơ điện không hoạt động tốt, nhiệt lượng do động cơ tạo ra sẽ không được tản nhiệt hiệu quả, dẫn đến quá nhiệt.
Khi động cơ điện quá nóng, điện trở trong cuộn dây động cơ tăng lên khiến động cơ phải tiêu thụ nhiều dòng điện hơn để duy trì hoạt động. Dòng điện tăng lên này có thể khiến động cơ bị quá tải, dẫn đến một số vấn đề, chẳng hạn như giảm hiệu suất, tăng độ hao mòn trên các bộ phận của động cơ và thậm chí là hỏng động cơ.
Quạt làm mát là một bộ phận thiết yếu trong hệ thống làm mát của động cơ điện. Nếu quạt làm mát bị hỏng hoặc không hoạt động bình thường, luồng không khí cần thiết để tản nhiệt do động cơ tạo ra sẽ bị giảm. Luồng khí giảm này có thể khiến động cơ quá nóng, dẫn đến quá tải và các vấn đề khác.
Tác Động Của Tình Trạng Quá Tải Động Cơ Điện Đến An Toàn Nơi Làm Việc
Sau đây là những tác động của tình trạng quá tải động cơ điện đến an toàn tại nơi làm việc:
- Nguy cơ cháy điện : Động cơ điện quá tải có thể khiến động cơ quá nóng, dẫn đến vật liệu cách nhiệt nóng chảy và làm tăng nguy cơ cháy điện.
- Tăng nguy cơ chấn thương: Động cơ điện quá tải dễ bị hỏng hơn, có thể dẫn đến hỏng hóc hoặc trục trặc máy móc, dẫn đến khả năng gây thương tích cho người lao động.
- Giảm hiệu suất: Quá tải động cơ điện có thể dẫn đến giảm hiệu suất, khiến máy móc phải làm việc vất vả hơn và tăng nguy cơ mệt mỏi hoặc chấn thương cho công nhân.
Có khá nhiều kiểu cháy với động cơ điện và mỗi kiểu cháy sẽ có những nguyên nhân khác nhau, hôm nay mời bạn đọc cùng tìm hiểu với kiểu cháy thông dụng nhất này ở động cơ 1 pha nhé!
Cháy quá tải là gì?
Thật vậy, chúng ta có thể dễ dàng thấy được kiểu cháy đặc trưng này ở chỗ 2 cuộn ngoài thì đen xì trong khi 2 cuộn dây bên trong vẫn đỏ au như mới.
Bạn có thể hình dung kiểu cháy này đơn giản như việc bạn chỉ mới học cấp 1 mà giải bài toán lớp 3 hay chỉ mới 2 tuổi mà làm công việc của người lớn vậy. Động cơ có 1.5kW mà đem đi lắp máy rửa xe với đầu rửa 120 thì khởi động còn chưa chắc nổi chứ nói gì đến chạy.
Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng cháy quá tải?
Có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này nhưng quan trọng nhất vẫn là do một trong số những điều sau đây:
- Nếu là máy zin mà cháy kiểu này thì chúng ta hãy thử quay trục, rô máy xem có trơn ko vì đa phần đề là do kẹt bi, kẹt cánh, kẹt các thứ dẫn đến việc động cơ không thể quay được —--> cháy!!!
- Nếu là máy quấn lại thì bạn nên xem lại số vòng mình quấn lại có bị thiếu không, nếu thiếu vòng cũng sẽ dẫn đến quá tải, dây quá nhỏ cũng sẽ dẫn đến cháy.
- Cũng có thể là dây nguồn quá nhỏ, quá dài so với công suất tiêu thụ của động cơ nên việc ăn không no mà bắt làm hết sức thì tèo là đúng rồi!
- Còn một số nguyên nhân khách quan khác như máy quá nóng, tụ quá to, chết tụ… nhưng số này chiếm 1 phần rất nhỏ không đáng kể.
Ngăn Ngừa Quá Tải Động Cơ Điện
Để tránh quá tải động cơ điện, hãy xem xét các biện pháp sau:
- Bảo trì máy móc, thiết bị đúng cách.
- Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng động cơ điện để đảm bảo chúng hoạt động trong công suất định mức.
- Lắp đặt ổn áp để tránh dao động điện áp.
- Đào tạo nhân viên về quy trình vận hành an toàn, chẳng hạn như không vượt quá công suất định mức của động cơ điện.
- Lắp đặt các thiết bị bảo vệ quá tải để tránh hư hỏng động cơ và các thiết bị liên quan.
Lời khuyên cho bạn khi chọn động cơ và cách để hạn chế hiện tượng quá tải xảy ra
Bên trên mình có nêu cách nhận biết rồi, nếu anh em muốn tránh hiện tượng quá tải này thì anh em nên xin lời khuyên từ một chuyên gia hoặc ít nhất là từ một người thợ nào đó có tay nghề, uy tín để hạn chế tối đa thiệt hại trong quá trình sử dụng nhé.
Nếu anh em đang gặp vấn đề với động cơ của mình và vì một lý do nào đó mà nó không thể hoạt động bình thường được thì bạn nên mang đến “bệnh viện động cơ” gần nhất để được cấp cứu kịp thời, đừng làm cố vì có thể bạn sẽ phải mất nhiều tiền hơn để chi trả viện phí cho em nó đấy ^^!
