Với thời buổi hiện tại việc sở hữu một bộ nguồn điều chỉnh đầu ra theo ý muốn là cực kỳ đơn giản, chỉ cần vài cú tìm kiếm, đặt hàng và chờ đợi là đã có bộ nguồn như mong muốn rồi, nhưng ở đây tôi muốn nói đến vấn đề chi phí và sở thích, ai mà chẳng thích những thứ mình tự làm ra, nó còn hữu dụng nữa thì chẳng có lý do gì để không làm hết.
Hãy theo dõi tôi, tôi sẽ giúp bạn có được bộ nguồn như ý mình chứ không phải chỉ là dập khuôn như tôi 24V, 5A
Chuẩn bị nguyên vật liệu
Theo dõi sơ đồ bên dưới để biết bạn cần gì:
Nguồn ghi trong ảnh
Những thứ cần chuẩn bị:
- 1 Biến áp sắt từ công suất khoảng 5 đến 10A (tất nhiên càng to càng tốt).
- 1 cầu diode 10A (có thể thay đổi dựa trên tải tiêu thụ tối đa bạn muốn và kích thước đặt trong hộp).
- 1 Tụ nguồn 3300uF lọc đầu vào.
- 1 tụ 0.33uF để cắt xung đỉnh.
- 1 con trans ngược 2N3055 (con này có dòng Ic là 7A, Vceo là 60V. Nếu không có thì các bạn có thể tìm con có thông số tương đương hoặc hơn, lưu ý là trans càng lớn thì cần dòng Ib cũng lớn mới có thể mở bão hòa).
- 1 ic LM317 để tạo điện áp mẫu.
- 1 Biến trở 5k.
- 1 trở 10 ôm bảo vệ chập tải.
- 1 trở 220 ôm.
- 1 tụ lọc đầu ra 100uF/50V
- 1 tụ 100nF lọc nhiễu.
Chuẩn bị biến áp
Vì mình không có sẵn biến áp nên đã tìm mua ở vựa ve chai cục biến áp 5kg với giá 150k (30k/kg) như hình bên dưới.
Tới đây sẽ là công đoạn tháo phe sắt và tính toán công suất cũng như dây quấn mình cần. Hãy theo dõi bên dưới
Mình đã tính toán một chút dựa trên công thức có sẵn ở video của bác Hải trên youtube và ra được một vài thông số cần thiết như số vòng dây quấn, kích thước dây và công suất của biến áp như sau:
- Biến áp của mình có công suất 380W
- Số vòng cuộn sơ cấp là 418, thứ cấp là 46.
- Kích thước dây sơ cấp là 0,9mm, thứ cấp là 2,7mm (vì không kiếm được dây 2,7 nên mình dùng 4 dây 0,95 để có thể đạt được công suất tối đa như đã tính)
Phân tích sơ đồ nguồn điều chỉnh 1.5 đến 24V 5A
Sau khi quấn xong biến áp thì mình có tiến hành phân tích lại sơ đồ thì thấy nó bị sai chân lm317 và cách họ mắc tụ lọc nguồn vậy nên mình đã sửa lại một chút như sau.
Nhà sẵn con trans 13009 nên mình dùng luôn (sửa nguồn xung nhiều).
Bản dựng này vẫn chưa có các phần bảo vệ chập tải cho các linh kiện nên đây có thể coi là mạch cơ bản để nghiên cứu thêm sau này.
Nguyên lý mạch nguồn điều chỉnh sử dụng lm317 và transistor
Mạch này còn được gọi là mạch ổn áp tuyến tính có thể thay đổi điện áp ra. Nguyên lý hoạt động cũng đơn giản như sau.
Điện áp 220V qua biến áp sẽ ra được 24VAC do mình quấn biến áp như vậy. Sau đó sẽ đi qua cầu diode để nắn thành điện 1 chiều và được lọc bởi tụ C1 ta sẽ thu được khoảng gần 34VDC.
Tụ C2 sẽ có tác dụng lọc xung nhiễu trước khi đưa vào LM317.
LM317 sẽ tạo ra điện áp chuẩn để kích vào cực B của Q1, tùy vào vị trí của RV1 mà điện áp kích vào Q1 cũng sẽ thay đổi khác nhau.
Khi Q1 được kích dẫn thì Q1 cũng dẫn CE theo mức áp mà LM317 đưa ra. Dòng tải chính sẽ do Q1 gánh.
Tụ C3 sẽ làm nhiệm vụ chống sụt áp khi gặp tải nặng bất thường.
Trở R2 sẽ là tải giả để xác lập mức điện áp đầu ra, nếu không có trở này thì điện áp sẽ luôn ở mức cao nhất khi không có tải do tụ C3 không được xả.
Chốt lại là mạch này chưa có đầy đủ các phần bảo vệ chập tải nên mình sẽ không dựng thành bản hoàn chỉnh mà sẽ chờ cải tiến sau.
